Inmiddels had ik al twee verschillende apps op mijn telefoon geraadpleegd om te achterhalen om welke boom het ging. Maar zonder resultaat; ik had te weinig aanknopingspunten om zeker te kunnen zijn. Dus verzamelde ik wat foto's om te verzenden aan vriend Léon, tuin- en landschaparchitect, met uitgebreide kennis van bomen: de boom in lentetooi, schors, bloemknoppen, bloesem. Maar helaas kon hij me geen stap verder helpen.
De lente werd zomer en de zomer werd herfst. Nog steeds had ik geen flauw idee wat voor boom het was. Hij staat op een plaats waar je hem niet een-twee-drie aan iemand kunt aanwijzen. En ik wist ook nergens in de buurt een soortgelijke boom.
In september kwam vriend Nol, met een grote kennis van de natuur, logeren. Samen togen we naar de boom. De bloesem was inmiddels overgegaan in vruchten, niet zomaar enkele, nee nee, de boom hing werkelijk tjokvol. Mooie kleine mini-appels. Hoewel, eigenlijk leken ze meer op mini-peertjes. Ook onder de boom lagen al veel afgevallen vruchten. Ik proefde er een. Lekker zoet, dat wel, maar ook sleeuw. Dat is weer wat minder, want dat maakt de smaakervaring onaangenaam. Nu eindelijk, met foto's van de vruchten, het blad, van de schors, nu eindelijk had ik meer aanknopingspunten om op de apps te zoeken. Nol kon uiteindelijk met zijn ervaring de naam bepalen: Sorbus domestica. In het Frans heet de boom 'sorbier' maar ook de naam 'cormier' wordt gebruikt. Er is ook een Nederlandse naam voor: peerlijsterbes. Ook bekend als peervormige lijsterbes of tamme sorbenboom.
Enkele wetenswaardigheden over de boom wil ik de lezer niet onthouden.
Vroeger, al bij de oude Grieken en Romeinen werd hij veel aangeplant als fruitboom, las ik. Vanaf de 9eeeuw werd de boom bekend in Midden-Europa en vooral geplant in de Duitse en Oostenrijkse wijngebieden. Het sap werd en wordt gebruikt als toevoeging bij appelsap en appelwijn, vooral om de aromatische eigenschappen maar ook voor smaak en houdbaarheid. Zelfs nu wordt er volgens mijn informatie nog een uiterst fijne schnaps van geproduceerd, die door zijn zeldzaamheid tot de duurste alcoholische dranken wordt gerekend, en dat nog afgezien van de verouderingswaarde. (Dat zet me overigens wel aan het denken, met onze ervaring met eau-de-vie stoken! Nu ik de boom ken, herken ik hem ook, vooral door de vruchten. Vandaag, begin oktober, weet ik al 4 bomen staan, waarvan 3 in het wild… De vruchten liggen er voor het oprapen…).
Medicinaal wordt (werd) vooral de vrucht gebruikt als middel tegen diarree en dysenterie. Verder speurwerk leverde op dat de knoppen worden gebruikt in de gemmotherapie. Gemmotherapie? Citaat (bron: herbalgem.com): Deze natuurlijke therapie maakt gebruik van de eigenschappen van de embryonale plantaardige weefsels in hun groei: de knoppen en jonge scheuten van bomen en struiken.
Twee jaar geleden kreeg ik een potje jam van Monique, een Française uit het dorp. Maar ze kon me niet uitleggen om wat voor vrucht het ging. "Sorbes. Misschien is de naam wel Occitaans in plaats van Frans", zei ze.
Kortgeleden zag ik Monique weer. In haar staat tuin de 4e boom. Ik vertelde haar mijn verhaal. Die mooie vruchtjes, die er zo heerlijk uitzien vers van de boom blijken oneetbaar. Dat wil zeggen, net als mispels moeten ze overrijp worden, en pas dan worden ze eetbaar. Dus alle mooie vruchten die ik geraapt had en waarvan ik in mijn enthousiasme al enkele potjes jam had gemaakt, die vruchten waren ongeschikt. De jam bleek inderdaad oneetbaar! Niet lekker! Weg ermee! Monique gaf me een schaaltje met sorbes. Overrijp, donkerbruin van kleur. Ze zijn goed op het moment dat, als je op de vrucht knijpt, het grauwwitte vruchtenprut zo tussen je vingers wegloopt. Dan pas kun je ze verwerken.
De jam die ik hiervan kon maken werd goudgeel van kleur en verrukkelijk van smaak!
Ik raadpleegde o.a. deze sites :
